Sfenks, kafası koç, kuş ve ya insan ; gövdesi ise uzanan bir aslan şeklini alan heykeldir. İlk örneğine Antik Mısır'da rastlanır ki bizim burada ele alacağımız da Mısır'da bulunan Büyük Gize Sfenksi'dir. Bunun dışında Yunan, Hint ve Hititlerde görülen sfenks İslam'da da motif olarak kullanılmış örneği bulunmaktadır.
Yunan mitolojisinde yer alan sfenks yıkım ve kötü şans temsil eden benzersiz bir şeytandır.
Hitit, Lidya, ve Frigya uygarlıklarında daha çok heykel olarak rastlanır. En ünlüleri ise Alacahöyük kent kapısının iki yanına dikilmiş sfenksler ve Zincirli'de keşfedilen Neo-Hitit sfenksleridir.
Alacahöyük'te bulunan bir Hitit Sfenksi .
Yunan Sfenksi.
Porselen üzerine işlenmiş bir sfenks motifi. İslami döneme aittir.
Almanya Nordkirchen'da bir binanın girişinde bulunan Sfenks.
Büyük Gize Sfenksi, Mısır'ın başkenti Kahire de yer almaktadır. Piramitler ile anı bölgededir.
Dünyadaki en büyük tek parça taş heykeldir. 73,5 metre uzunluğunda, 6 metre genişliğinde ve 20 metre yüksekliğindedir.
Büyük Gize Sfenksi ilk kez Batı dünyası tarafından fark edildiğinde büyük bir bölümü çölün kumlarıyla kaplanmış durumdaydı. Napolyon Sfenks'i ilk kez gördüğünde anıtın sadece başı ve omuzları kumların üzerindeydi. Uzun yıllar boyunca Sfenks bu şekilde kaldı. 1816-1818 yılları boyunca titiz kazı çalışmalarıyla bedenin büyük bir bölümü kum altından çıkarıldı. Ancak pençeleri ile pençelerinin arasındaki mabedin kum altından çıkarılması farklı zamanlarda gerçekleştirilen sistematik çalışmalarla gerçekleştirildi.
Napolyon'un kumlar altındaki Sfenks'e bakarken yapılmış yağlı boya tablosu.
Ne zaman yapıldığı konusunda bir çok görüş vardır. Dördüncü Hanedan döneminden (M.Ö. 4000-2500) kalma bir tablette Sfenks ile ilgili şu şekilde söz edilir :"Dünya var olduğundan beri en büyük sır burada gizlenmiştir. En büyük sır Sfenks'in sırrıdır." Bilim insanlarının genellikle ortak görüşü firavun Kefren döneminde (M.Ö. 2558-2532) inşa edildiğidir ki firavun Kefren de Dördüncü Hanedan dönemi krallarındandır. Ancak burada bazı kesinlik kazanamayan durumlar vardır. Örneğin; Sfenks'in firavun Kefren zamanında yapıldığını söyleyen bilim insanlarının dayanağı, Sfenks ile Kefren Piramidi'nin aynı hizada olması ve şuan Kahire Müzesi'nde sergilenen, firavun Kefren' ait olduğu sanılan heykelcik ile Sfenks'in başının aynı olması.
Burada malesef ortaya çıkan bir sorun var, o da Sfenks'in yaşının tespit edilemiyor olması. Çünkü Sfenks, çöl kumunun altındaki kireçli toprak oyularak yapılmıştır. Fakat başı ve ön bacakları öyle değildir.
Gövde ve arka bacakları sürekli eriyip yok olmaya doğru ilerlemektedir. Çöl kumunun altındaki kireçli toprak, Akdeniz'in yüksek orandaki tuzlu suyunu emdiğinden, bu tuzlu sudan dolayı erimektedir. Her geçen gün de kabuk dökerek hacim kaybetmektedir.
Ön bacakları da Roma İmparatorluğu'nun Mısır'ı fethinden sonra yapılan sağlamlaştırma çalışmalarında uzatılmıştır. Taş bloklardan oluşan bu ön bacakların yeni halinde çok fazla aşınma meydana gelmemiştir.
Geriye kalan mevcut firavun Kefren başı gerçekten de Sfenks yapılırken mi eklendi yoksa sonradan mı eklendi. Çünkü Romalılar ön bacakları sağlamlaştırırken taş blok kullanıyorlar. Yani bacakların eski halinin de kireçli taştan olma ihtimali yüksek. Başın ise kireçli taştan olmadığı biliniyor. Bir bütün olarak kumun altındaki kireçli toprak yapının oyularak Sfenks'in yapıldığını düşünürsek, başın da kireçli taştan olması gerekir. Başın, vücuda göre çok küçük olması bir şüphe uyandırır. Bu kadar görkemli ve büyük bir Sfenks yapanlar neden başı bu kadar küçük tutuyorlar ?
Kefren döneminde, babası Keops için büyük bir piramit yapılıyordu ve bu piramidin yapımı 14-20 yıl arası sürdüğü biliniyor. Eğer gerçekten Sfenks'in firavun Kefren döneminde yapıldığını düşünecek olursak, piramidin yapımından arta kalan yıllarda da Sfenks'in yapımı için uğraşılmıştır. O halde bu kadar insan günlük hayatın gereksinimi olan tarım vs. gibi işleri ne zaman yaptılar ? Bu iki yapının aynı firavun döneminde yapılması çok zor ihtimaldir çünkü Kefren 24-26 yıl arası tahtta kalmıştır.
Dördüncü Hanedan döneminde rastlanan tablette Sfenks'ten bahsedilmiş olması, onun tabletin yazıldığı tarihten önce var olduğunu ortaya koyar. Bazı bilim insanlarına göre ilk yapıldığında Sfenks'in başı büyük bir aslan başıydı. Gerçekleşen bir doğal felaket sonucu bu aslan başı düşmüş olabilir.Eğer gerçekten öyleyse Kefren tahta çıktıktan sonra kendi başını koydurmuş olabilir.
Bacakları, Romalılar döneminde sağlamlaştırıldığı ve yeni taş bloklar eklendiği için, vücuduna göre çok uzundur.
Sfenks'in bacakları arasında dev bir taş yazıt vardır. Burası tapınak olarak kullanılmıştır. Kimi bilim insanına göre bu taşın arkasında bir geçit vardır. Bu geçit de Sfenks'in altındaki odalara gitmektedir. Odalarda ise piramitlerin nasıl yapıldığını anlatan ve daha bir çok bilimsel bilgi içeren parşömenler bulunmaktadır. Bu bilgiler de Mısırlılara Atlantisliler tarafından getirilmiştir.
Büyük Gize Sfenks'i hakkında araştırma yapan Schvvaller de Lubicz ve J.A. West, Sfenks'in su erozyonuna uğradığını düşünmektedir. J.A. West, Serpent in the Sky isimli kitabında şu görüşlerine yer vermiştir:
"Prensip olarak Sfenks'in su erozyonuna maruz kaldığına itiraz etmek mümkün değildir. Eski Mısır'ın köklü iklim değişiklerine ve su ile ilgili dönemsel felaketlere maruz kaldığı ispatlanmıştır. Bugünkü kronolojik hesaplamalara göre Mısır'da meydana gelen en son su baskını M.Ö. 10.000'lerde gerçekleşmiştir.
Sonuçta şunu düşünebiliriz. Eğer su tarafından tahrip edilmişse, bu erozyona sebebiyet veren tufan ya da tufanlar öncesinde Sfenks'in yapılmış olması gerekir."
Buradan şu sonucu çıkarabiliriz. Eğer Atlantis efsanesi gerçek ise, Atlantis'in yok olduğu tufan ile Sfenks'in tahrip edildiği tufan aynı tarihte gerçekleşmiş olabilir.
Bazı ezoterik bilgilere göre ünlü filozof Platon Mısır'a geldiği zaman, Mısırlı rahipler ona bazı eski belgeler gösterdiler. Bir zamanlar Atlantis'te bulunan üstü düz bir piramitten söz etmişlerdir. Rahipler, Atlantis'teki o piramidin bir benzerinin de Mısır'da yapılmış olduğunu ve üzerine Sfenks'in yerleştirilmiş olduğunu gizli bilgi olarak aktarmışlardır. Atlantisliler Sfenks'i kendi ana yurtlarının bir göstergesi, bir anısı olarak inşa etmişlerdir. ( Ünlü Atlantis kıtası )
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder